ધો.9 ગુજરાતી પ્ર - 7 કામ કરે ઈ જીતે -

ધોરણ 9 ગુજરાતીમાં પ્રકરણ – 7 કામ કરે ઈ જીતે (std 9 gujarati ch7) સ્વાધ્યાયના તમામ પ્રશ્નોના આદર્શ ઉત્તરો અને વ્યાકરણ વિભાગમાં સમાનાર્થી, વિરુદ્ધાર્થી શબ્દો, તળપદા શબ્દો, રૂઢિપ્રયોગ, શબ્દસમૂહ માટે એક શબ્દ આપવામા આવ્યા છે.

પ્રકરણ – 7 કામ કરે ઈ જીતે

કવિનુ નામ :- નાથાલાલ દવે

કાવ્ય પ્રકાર :- ગીત

નીચે આપેલ અનુક્રમણિકામાં જે પ્રશ્ન પર ક્લિક કરશો તે પ્રશ્નનો ઉત્તર મળશે.

1. પ્રશ્નની નીચે આપેલા વિકલ્પોમાંથી સાચો વિકલ્પ પસંદ કરો.

(1) આપણો દેશ આપણી પાસે શું માગી રહ્યો છે?

(A) સહિયારી મહેનતનું બળ

(B) મહેનત વગરનું જીવન

(C) માત્ર ઊંચું ભણેલા લોકો

(D) માત્ર કાગળ ઉપરનું કાર્ય

ઉત્તર :-

(A) સહિયારી મહેનતનું બળ

(2) આ દેશને કઈ રીતે બદલી શકાય?

(A) નદીઓનાં નીરને બાંધીને

(B) ખેતરોમાં મબલક પાકનું ઉત્પાદન કરીને

(C) નદીઓનાં નીરને વહેતાં કરીને

(D) ઉપરના (A) અને (B) બંને રીતે

ઉત્તર :-

(D) ઉપરના (A) અને (B) બંને રીતે

(3) દુનિયાને કઈ રીતે બદલી શકાય?

(A) ખૂબ જ મહેનત કરીને

(B) કામ કર્યા વગર

(C) આરામ કરીને

(D) છાપાંને ભીંત ઉપર ચોંટાડીને

ઉત્તર :-

(A) ખૂબ જ મહેનત કરીને

(4) આ કાવ્યમાં …….

(A) આળસનું મહત્વ પ્રગટ થાય છે.

(B) પરિશ્રમનું મહત્વ પ્રગટ થાય છે.

(C) ખાસ કશું જાણવા મળતું નથી.

(D) ઊંચું ભણેલા લોકોનું મહત્વ દર્શાવવામાં આવ્યું છે.

ઉત્તર :-

(B) પરિશ્રમનું મહત્વ પ્રગટ થાય છે.

2. નીચેના પ્રશ્નોના સાત – આઠ લીટીમાં ઉત્તર લખો :

(1) આ કાવ્યમાં વ્યક્ત થતું મહેનતનું મહત્વ તમારા શબ્દોમાં લખો.

ઉત્તર :-‘કામ કરે ઈ જીતે’ કાવ્યમાં કવિએ મહેનતનું મહત્વ સમજાવ્યું છે. ભારત વિશાળ દેશ છે. એનો વિકાસ કરવો હોય તો સાથે મળીને મહેનત કરવી પડશે. ભારત કૃષિપ્રધાન દેશ છે. આથી સૌપ્રથમ ખેતર ખેડીને સીમને સોહામણી કરવાની છે. નદીઓને જોડીને એનાં નીર ભારતના ખૂણે ખૂણે પહોંચાડવાનાં છે. એટલે જ ભારતદેશ એમની પ્રજા પાસે સામૂહિક મહેનતની અપેક્ષા રાખે છે.

હાથમાં ત્રિકમ ને કોદાળી લઈ ખેતરો ખેડવાનાં છે અને ઘરઘરમાં રેંટિયો ચલાવવાના છે. પ્રજાના હૈયામાં ખમીર હશે તો તેઓ પોતાના બાવડાના બળે માત્ર ભારતદેશનો જ નહિ, સમગ્ર વિશ્વનો ચહેરો બદલી શકશે. દરેક વ્યક્તિએ સ્વાવલંબી થવાનું છે અને મહેનત કરીને પોતાનું સ્વમાન જાળવવાનું છે. જે મહેનત કરે છે તે જ જીતે છે અને તેની મહેનતનો જ જયજયકાર થાય છે.

(2) મુદ્દાસર નોંધ લખો : કાવ્યને આધારે શ્રમજીવીની અભિલાષા

ઉત્તર :-શ્રમજીવી આત્મનિર્ભર બનવા ઇચ્છે છે. એને સ્વમાનથી જીવવું છે. પોતાના બાવડાના બળે મહેનત કરીને તેને ભારતદેશના વિકાસમાં પોતાનું પ્રદાન કરવું છે. તેના હૈયામાં ખમીર છે. તેની પાસે શારીરિક શક્તિ છે. શ્રમજીવીની એક જ અભિલાષા છે કે તેને કોઈની સામે ક્યારેય હાથ લંબાવવો ન પડે. તેને મહેનત કરીને આપકમાઈથી જીવવું છે. સૌ સાથે મળીને મહેનત કરે તો વ્યક્તિ પોતે આત્મનિર્ભર થશે અને તેથી દેશનો અને વિશ્વનો પણ વિકાસ થશે.

3. પંક્તિ સમજાવો :

‘કામ કરે ઈ જીતે

આવડો મોટો મલક આપણો

બદલે બીજા કઈ રીતે?’

ઉત્તર :-જેને આત્મનિર્ભર રહેવું હોય અને સ્વમાનભેર જીવવું હોય તેણે મહેનત કરવી જોઈએ. ભારત વિશાળ દેશ છે. ભારત દેશની દિશા બદલવી હોય, એનો આર્થિક વિકાસ કરવો હોય, તો સૌએ મહેનત કરીને દેશના વિકાસમાં પોતાનું યોગદાન આપવું જોઈએ, કેમ કે જે કામ કરે છે તેની જીત થાય છે. આમ, આ પંક્તિઓમાં પરિશ્રમનું ગૌરવ કર્યું છે .